|
تعریف فیلد
|
|
این فیلد حاوی نام شخصی است که دارای مسؤولیت معنوی درجه اول اثر است و باید به شکل مستند، در این فیلد وارد شود.
|
|
چگونگی کاربرد
|
|
تکرارناپذیر. در یک رکورد واحد، در صورتی که فیلد 710 (نام تنالگان به منزله سرشناسه) وجود داشته باشد، از این فیلد نمی‌توان استفاده کرد. زیرا یک رکورد فقط می‌تواند دارای یک نقطه دستیابی به عنوان مسؤولیت معنوی درجه اول اثر باشد.
|
|
نشانگر ها
|
|
نشانگر 1: خالی (تعریف نشده)
نشانگر 2: نشانگر شکل نام
این نشانگر مشخص می‌کند که آیا نام به صورت مستقیم یعنی زیر نام کوچک وارد می شود، یا باید آن را به شکل مقلوب، زیر نام خانوادگی یا اسم اشهر وارد کرد (مثال 5).
0 نام مستقیماً زیر نام کوچک وارد می‌شود.
1 نام زیر نام خانوادگی یا اسم اشهر وارد می‌شود.
|
|
فیلدهای فرعی
|
|
$a عنصر شناسه‌ای
این فیلد فرعی حاوی آن قسمت از نام است که شناسه قرار می‌گیرد؛ هر وقت فیلد 700 به‌کار می‌رود این فیلد فرعی باید وجود داشته باشد (مثال ١). تکرارناپذیر.
|
|
$b سایر عناصر نام
این فیلد فرعی حاوی اجزای دیگر نام (غیر از نام خانوادگی) است که در شناسه قرار گرفته است (مثالهای 1-4، 7-9 و 12). این فیلد فرعی شامل نام کوچک و سایر اجزای نام است. وقتی از این فیلد فرعی استفاده می‌شود، نشانگر شکل نام، عدد 1 خواهد بود. تکرارناپذیر.
|
|
$c سایر افزوده های نام (غیر از تاریخ)
این فیلد فرعی حاوی سایر افزوده‌هایی (غیراز تاریخ) است که جزء لاینفک نام نیستند. مثل: عنوان، لقب یا منصب (مثالهای 6، 10، 14، 15 و 16). تکرارپذیر برای افزوده‌های دوم و بعد از آن (مثال ١۴).
|
|
$d شماره‌های ترتیبی (نوشتاری)
این فیلد فرعی حاوی شماره‌های ترتیبی است که در مورد برخی از نامها مثل: امامان، شاهان، روحانیان و پاپها به کار می‌رود (مثالهای 10 و 15). اگر لقب (یا قسمت دیگری از نام کوچک) همراه با شماره‌های ترتیبی باشد، آن لقب نیز باید ذکر شود (مثال 17). وقتی از این فیلد فرعی استفاده می‌شود، نشانگر شکل نام، عدد صفر خواهد بود. تکرارناپذیر.
|
|
$f تاریخ
این فیلد فرعی حاوی تاریخ وکوته‌نوشتهایی است که نوع تاریخ یا هر گونه مشخصه دیگری که تاریخ را نشان می‌دهد معین می‌کند. کلیه مشخصه‌هایی که به تاریخ مربوط می‌شود (مثل: شکوفایی، تولد، مرگ و غیره) نیز باید به صورت کامل یا کوته‌نوشت در همین فیلد فرعی وارد شود (مثالهای 5-17). تمام تاریخها برای شخصی که نام او در این فیلد قرار گرفته، باید در فیلد فرعی $f وارد شود. تکرارناپذیر.
|
|
$h نام مستعار
این فیلد فرعی حاوی کلمه «مستعار» است که در مقابل نام به کار می‌رود (مثال 12).
|
|
$3 شماره رکورد مستند
این فیلد فرعی حاوی شماره کنترل رکورد مستند سرشناسه است. از این فیلد فرعی برای مستندهای مارک ایران استفاده می‌شود. تکرارناپذیر.
|
|
$4 کد نقش
این فیلد فرعی حاوی کدی است که ارتباط بین نام شخص مذکور در این فیلد را با اثری که در رکورد آمده است نشان می‌دهد (یعنی نقش شخص را در اثر معین می‌کند). فهرست این کدها در پیوست سه آمده است. تکرارپذیر.
|
|
نکاتی درباره محتوا
|
|
شکل:
شکل نام در این فیلد برحسب قواعد فهرستنویی انگلو ـ آمریکن و فهرست مستند اسامی مشاهیر و مؤلفان تعیین می‌شود. تاریخها برحسب مورد، بر مبنای تقویم‌های مختلف وارد می‌شود.
نام نویسندگان خارجی به زبان اصلی در فیلد 700 تکرار می‌شود. برای دستورالعمل اجرایی آن به مقدمه، بند «3-10 نحوه برخورد با خطوط متفاوت» رجوع شود (مثال ١٨).
|
|
انتخاب فیلدهای فرعی
|
|
در تبدیل رکورد مبداء به مارک ایران، تشخیص عنصرهای فرعی نام و تطبیق آنها با فیلدهای فرعی مارک ایران همیشه ساده نیست. یادداشتهای زیر به منظور راهنمایی کلی، و نه جامع، ارائه می‌شود. لازم به یادآوری است که نامها حتی اگر برحسب یک قاعده فهرستنویسی برگزیده شوند، باز ممکن است با هم اختلافهایی داشته باشند. تا زمانی که استانداردهای لازم به وجود نیاید، مارک ایران فقط می‌تواند چارچوبی کلی برای شناسایی عناصر اطلاعاتی متمایز ارائه نماید.
یکی از راههای شناخت فرق بین عنصر شناسه‌ای ($a) با سایر عناصر نام ($b) سایر افزوده‌های نام غیر از تاریخ ($c)، توجه به چگونگی کاربرد آنهاست. نخستین عنصر یعنی عنصر شناسه‌ای، واژه‌ای است که در یک فهرست نظام‌مند، نام در ذیل آن یافت می‌شود. عنصر دوم، به عنوان تقسیم فرعی، عنصر اول را در فهرست مشخص می‌کند. عنصر سوم که عبارت است از سایر افزوده‌های نام غیر از تاریخ، ممکن است به منزله سومین عنصر شناسه‌آرایی به کار رود، یا در بعضی موارد، مخصوصاً وقتی قبل از سایر عناصر نام قرار می‌گیرد، به کلی در شناسه‌آرایی منظور نشود. وقتی نام خانوادگی با یکی از ادات مثل حرف اضافه شروع می‌شود، آن را باید در اول فیلد فرعی $a قرار داد (مثال ٩). در صورتی که این حرف در شناسه‌آرایی به حساب نیاید، آن را باید بعد از نام قرار داد. در این صورت توصیه می‌شود که ادات در $b، «سایر عناصر نام» قرار گیرد (مثالهای 7، ٨ و ٩).
القاب، اوصاف یا توضیحگرهای نام که به وسیله فهرستنویس اضافه می‌شود، باید در فیلد فرعی $c ، سایر افزوده‌های نام غیر از تاریخ، وارد شود.
واژه «مستعار» که توسط فهرستنویس اضافه می‌شود، باید در فیلد فرعی $h وارد شود.
|
|
نقطه‌گذاری
|
|
در این فیلد هیچ استانداردی برای نقطه‌گذاری وجود ندارد. توصیه می‌شود نقطه‌گذاریهای فرمت مبداء حفظ شود. اگر در فرمت مبداء نقطه‌گذاری وجود نداشته باشد ولی در فرم چاپی ظاهر شود، توصیه می‌شود آنچه در فرم چاپی دیده می‌شود در کورد مارک ایران عیناً حفظ شود.
از آنجا که استاندارد نقطه‌گذاری در این فیلد وجود ندارد، دریافت‌کنندگان رکوردهای مارک ایران باید با نظام نقطه‌گذاری کتابخانه ملی آشنایی داشته باشند، و سازمانهای تهیه‌کننده رکورد نیز باید همواره یکدستی را در این مورد رعایت نمایند. نوارهای مبادله باید منضم به مدارکی حاوی جزئیات نقطه‌گذاری باشد (به‌پیوست شش نگاه کنید).
|
|
فیلدهای مرتبط
|
|
200 $f و $g عنوان و نام پدیدآور، نام نخستین پدیدآور، و نام سایر پدیدآوران.
داده‌های فیلد 200 همانگونه که روی اثر آمده است، ثبت می‌شود. نام شخصی که در فیلد فرعی $f، و در بعضی موارد در فیلد فرعی $g قرار گرفته و برای آن مسؤولیت معنوی درجه اول در نظر گرفته شده است، به همان شکلی که باید در نقطه دستیابی ظاهر شود، در فیلد 700 وارد می‌شود.
|
|
701 نام شخص ـ (مسؤولیت معنوی برابر)
در صورتی که اشخاص دیگری با مسؤولیت معنوی برابر با شخصی که در فیلد 700 آمده است موجود باشند، نام آنها به همان شکلی که باید در نقطه دستیابی ظاهر شود، در فیلد 701 وارد می‌شود. این وضعیت موقعی اتفاق می‌افتد که اثر توسط دو یا سه نفر نوشته شده باشد (مثلاً اثری تألیف محمد نوری، علی اصغر حدادپور و محمدعلی راد) یا متون مکمل و تصاویر، مثلاً عکسها و متن همراه، تألیف افراد مختلف باشد. یکی از اشخاص با مسؤولیت معنوی برابر در فیلد 700 وارد می‌شود و بقیه بدون اشاره به حد مسؤولیت معنوی در فیلد 701 قرار می‌گیرند.
|
|
702 نام شخص ـ (مسؤولیت معنوی درجه دوم)
در صورتی که اثر دارای پدیدآورانی با مسؤولیت معنوی کمتر از آنچه که در فیلد 700 آمده است باشد، نام آنها در فیلد 702 وارد می‌شود.
|
|
مثالها:
|
|
مثال 1:
|
|
|
|
نمایش فهرستبرگه:
موسوی، محمود
طراحی ماشین/ محمود موسوی
|
|
مثال 2:
|
|
|
|
نام پدیدآور روی صفحه عنوان به شکل م. زمانی ظاهر شده است.
نمایش فهرستبرگه:
زمانی، محمد
جراحی مغز و اعصاب/ تألیف م. زمانی
|
|
مثال 3:
|
|
|
|
پدیدآور دارای نام خانوادگی دو عنصری همراه با خط تیره است.
نمایش فهرستبرگه:
لنگدان ـ دیویس، جان
مبانی روانشناسی/ تألیف جان لنگدان ـ دیویس
|
|
مثال 4:
|
|
|
|
پدیدآور دارای نام خانوادگی دو عنصری بدون خط تیره است.
نمایش فهرستبرگه:
جعفری صمیمی، احمد
ریاضیات کنکور فنی و مهندسی/ مؤلف احمد جعفری صمیمی
|
|
مثال 5:
|
|
|
|
نام پدیدآور عیناً سرشناسه قرارگرفته و به همان صورت در فیلد فرعی $a ظاهر می‌شود. در این حالت نشانگر دوم 0 انتخاب شده است.
نمایش فهرستبرگه:
ناصر خسرو، 394 - 481 ق.
دیوان اشعار حکیم ناصر خسرو/ به تصحیح کرامت تفنگدار
|
|
مثال 6:
|
|
|
|
نام پدیدآور همراه با لقب است.
نمایش فهرستبرگه:
گریگور نارکاتیسی، قدیس، 951-1003م.
سوگندنامه نارک / اثر گریگور نارکاتسی
|
|
مثال 7:
|
|
|
|
نام پدیدآور همراه با پیشوند است.
نمایش فهرستبرگه:
مارتون، امانوئل دو، 1873-1955م.
خلاصه جغرافیای طبیعی عمومی/ امانوئل دو مارتون
|
|
مثال 8:
|
|
|
|
پدیدآور دارای نام خانوادگی با پیشوند است.
نمایش فهرستبرگه:
لافونتن، ژان دو، 1621-1695م.
قصه‌های لافونتن/ ترجمه از نیر سعیدی
|
|
مثال 9:
|
|
|
|
نام پدیدآور همراه با پیشوند است که در شناسه‌آرایی به حساب می‌آید.
نمایش فهرستبرگه:
فو گرونبام، گوستاو ادموند، 1909-1972م.
اسلام در قرون وسطی/ فن گوستاو گرونبام
|
|
مثال 10:
|
|
|
|
نمایش فهرستبرگه:
الیزابت اول، ملکه انگلستان، 1533-1603 م.
نامه‌های ملکه الیزابت/ ترجمه حسن محمودی
|
|
مثال 11:
|
|
|
|
پدیدآور به جای نام حقیقی خود از عبارت استفاده کرده است.
نمایش فهرستبرگه:
یک بانوی ایرانی، 1269-1363
اخلاق و راه سعادت/ به قلم یک بانوی ایرانی
|
|
مثال 12:
|
|
|
|
پدیدآور از اسم مستعاری استفاده کرده که از نظر ظاهر دارای نام خانوادگی و نام کوچک است.
نمایش فهرستبرگه:
تواین، مارک، 1835-1910 م.
مستعار شاهزاده و گدا/ مارک تواین
|
|
مثال 13:
|
|
|
|
نام اشهر پدیدآور از نام کوچک، نسب «بن» و نام پدر تشکیل شده است.
نمایش فهرستبرگه:
ابراهیم‌بن نوبخت، قرن 4 ق.
الیاقوت: فی علم‌الکلام / لابی اسحق ابراهیم بن نوبخت
|
|
مثال 14:
|
|
|
|
نمایش فهرستبرگه:
ان، پرنسس، دختر الیزابت دوم، ملکه انگلستان، 1950 ـ
خاطرات دختر ملکه انگلستان/ ان؛ ترجمه حسین مهدوی‌فر
|
|
مثال 15:
|
|
|
|
نمایش فهرستبرگه:
اسماعیل صفوی اول، شاه ایران، 892-930ق.
مثنوی ده‌نامه
|
|
مثال 16:
|
|
|
|
نمایش فهرستبرگه:
ناپلئون اول، امپراطور فرانسه، 1769-1821م.
نامه‌های ناپلئون امپراطور فرانسه/ گردآوری احمد سمسار
|
|
مثال 17:
|
|
|
|
نمایش فهرستبرگه:
حسین بن علی (ع)، امام سوم، 4-61ق.
سخنان حسین بن علی (ع) از مدینه تا کربلا/ گردآورنده محمدصادق نجمی
|
|
مثال 18:
|
|
|
|
نمایش فهرستبرگه:
بارون، جودی Barron, Judy
اینجا پسری است: روانشناسی و درمان اوتیسم/ جودی بارون
|
